- αρσενικά σε: -ας, -ης
- θηλυκά σε: -α, -η
ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΩΝ
|
Ενικός αριθμός
|
|||
|
Αρσενικά |
Θηλυκά |
||
|
-ας |
-ης |
-η |
-α |
|
-ου |
-ου |
-ης |
-ας / -ης |
|
-ᾳ |
-ῃ |
-ῃ |
-ᾳ / -ῃ |
|
-αν |
-ην |
-ην |
-αν |
|
-α |
-α / -η |
-η |
-α |
|
Πληθυντικός αριθμός
|
|||
|
Αρσενικά και Θηλυκά |
|||
|
-αι |
|||
|
-ῶν |
|||
|
-αις |
|||
|
-ας |
|||
|
-αι |
|||
- ΑΡΣΕΝΙΚΑ σε –ας και σε –ης
|
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ |
||||
|
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
ὁ νεανί-ας τοῦ νεανί-ου τῷ νεανί-ᾳ τὸν νεανί-αν ὦ νεανί-α |
ποιητ-ὴς ποιητ-οῦ ποιητ-ῇ ποιητ-ήν ποιητ-ὰ |
στρατιώτ-ης στρατιώτ-ου στρατιώτ-ῃ στρατιώτ-ην στρατιώτ-α |
εὐπατρίδ-ης εὐπατρίδ-ου εὐπατρίδ-ῃ εὐπατρίδ-ην εὐπατρίδ-η |
|
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ |
ΑΡΙΘΜΟΣ |
|||
|
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
οἱ νεανί-αι τῶν νεανι-ῶν τοῖς νεανί-αις τοὺς νεανί-ας ὦ νεανί-αι |
ποιητ-αὶ ποιητ-ῶν ποιητ-αῖς ποιητ-ὰς ποιητ-αὶ |
στρατιῶτ-αι στρατιωτ-ῶν στρατιώτ-αις στρατιώτ-ας στρατιῶτ-αι |
εὐπατρίδ-αι εὐπατριδ-ῶν εὐπατρίδ-αις εὐπατρίδ-ας εὐπατρίδ-αι |
Παρατηρήσεις :
- Λήγουν σε –ης, όταν πριν την κατάληξη έχουν σύμφωνο εκτός από ρ· διαφορετικά λήγουν σε –ας.
- Στην κλητική του ενικού λήγουν σε –α ή –η, ανάλογα με την ονομαστική (ὧ ταμία, ὧ Ἀτρείδη).
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε -ᾰ:
· Τα εθνικά (ὧ Πέρσα)
· Όσα λήγουν σε –της (ὧ στρατιῶτα)
· Σύνθετα με β΄ συνθετικό ρήμα (λήγουν σε –άρχης, -μέτρης, τρίβης, -πώλης, -ώνης, -λάτρης) (ὦ γεωμέτρα).
3. Το όνομα δεσπότης ανεβάζει τον τόνο στην κλητική του ενικού (ὦ δέσποτα).
4. Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ όσα λήγουν σε:
· -άτης (εξαιρούνται τα εθνικά, π.χ. οἱ πελάται)
· -ύτης (όσα παράγονται από ρήματα, π.χ. οἱ λύται)
· -ίδης (π.χ. οἱ εὐπατρίδαι)
5. Έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας μακρό όσα λήγουν σε:
· -ίτης (π.χ. οἱ πολῖται)
· -ύτης (π.χ. οἱ πρεσβῦται)
· -άτης (τα εθνικά, π.χ. οἱ Σπαρτιᾶται)
- ΘΗΛΥΚΑ σε –η (γεν. –ης)
|
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ |
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ |
|||
|
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
ἡ ψυχ-ὴ τῇς ψυχ-ῆς τῆ ψυχ-ῇ τὴν ψυχ-ὴν ὦ ψυχ-ὴ |
κώμ-η κώμ-ης κώμ-ῃ κώμ-ην κώμ-η |
αἱ ψυχ-αὶ τῶν ψυχ-ῶν ταῖς ψυχ-αῖς τὰς ψυχ-ὰς ὦ ψυχ-αὶ |
κῶμ-αι κωμ-ῶν κώμ-αις κώμ-ας κῶμ-αι |
- ΘΗΛΥΚΑ σε –α (γεν. –ης)
|
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ |
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ |
|||
|
Ονομ. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. |
ἡ γλῶσσ-α τῇς γλώσσ-ης τῆ γλώσσ-ῃ τὴν γλῶσσ-αν ὦ γλῶσσ-α |
τράπεζ-α τραπέζ-ης τραπέζ-ῃ τράπεζ-αν τράπεζ-α |
αἱ γλῶσσ-αι τῶν γλωσσ-ῶν ταῖς γλώσσ-αις τὰς γλώσσ-ας ὦ γλῶσσ-αι |
τράπεζ-αι τραπεζ-ῶν τραπέζ-αις τραπέζ-ας τράπεζ-αι |
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ :
1. Έχουν το τελικό α καθαρό (μακρόχρονο), αν πριν από αυτό υπάρχει φωνήεν, δίφθογγος ή ρ και το διατηρούν στη γενική και δοτική του ενικού, π.χ. ἡ χώρα, τῆς χώρας, τῇ χώρᾳ.
ΕΞΑΙΡΕΣΗ : Έχουν το τελικό α βραχύχρονο, αν και προηγείται φωνήεν ή ρ τα:
· Προπαροξύτονα (ἀλήθειᾰ, βοήθειᾰ, ἐνέργειᾰ, ἀμέλειᾰ, ἐπιμέλειᾰ, ἀσέβειᾰ, εὐσέβειᾰ, ἱέρειᾰ, ἀπόρροιᾰ, αὐλήτριᾰ, μαθήτριᾰ κ.λπ.)
· Τα ονόματα μυῖᾰ, γαῖᾰ, γραῖᾰ, μαῖᾰ, μοῖρᾰ, πεῖρᾰ, πρῷρᾰ, σπεῖρᾰ, σφαῖρᾰ, σφῦρᾰ. Στις περιπτώσεις αυτές το βραχύχρονο ᾰ της ονομαστικής τρέπεται σε μακρόχρονο ᾱ στη γενική και δοτική του ενικού.
2. Τα θηλυκά σε –η στον ενικό διατηρούν το –η σε όλες τις πτώσεις. Τα θηλυκά σε –α στον ενικό διατηρούν το –α σε όλες τις πτώσεις, εκτός από όσα πριν από το –α έχουν σύμφωνο (πλην ρ). Τα τελευταία έχουν κανονικά κατάληξη –α βραχύ και το τρέπουν στη γενική και δοτική ενικού σε –η,
π.χ. ἡ χώρα --τῆς χώρας, τῇ χώρᾳ
ἡ γλῶσσα -- τῆς γλώσσης, τῇ γλώσσῃ
