ΠΝΕΥΜΑΤΑ
Κάθε λέξη που αρχίζει από φωνήεν ή δίφθογγο ή από το σύμφωνο ρ παίρνει πάνω σε αυτό ένα ιδιαίτερο σημάδι, που λέγεται πνεύμα (συμβολίζει την πνοή (λεπτή ή παχιά) που συνόδευε στην προφορά τους). Τα πνεύματα της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας είναι δύο, το ψιλό πνεύμα ή ψιλή που δηλώνεται με το σημείο (᾽) και το δασύ πνεύμα ή δασεία που δηλώνεται με το σημείο(῾). Η ψιλή είναι το σημείο της λεπτής πνοής και η δασεία το σημείο της παχιάς πνοής.
Οι περισσότερες λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν ή δίφθογγο παίρνουν ψιλή. Δασεία παίρνουν:
1. Όλες οι λέξεις που αρχίζουν από ρ ή υ: ῥέω, ὑπέχω.
2. Τα άρθρα ὁ, ἡ, οἱ, αἱ και οι δεικτικές αντωνυμίες ὅδε, ἥδε, τόδε, οὗτος, αὕτη
3. Οι αναφορικές αντωνυμίες και τα αναφορικά επιρρήματα (εκτός από τα ἔνθα, ἔνθεν).
4. Τύποι της προσωπικής αντωνυμίας, όπως ἡμεῖς, ὑμεῖς, οὗ, οἷ, ἑ, και οι λέξεις που σχηματίζονται από αυτές.
5. Οι αντωνυμίες ἕτερος, ἑκάτερος, ἕκαστος και οι λέξεις που σχηματίζονται από αυτές.
6. Οι σύνδεσμοι ἕως, ἡνίκα, ἵνα, ὅμως, ὁπότε, ὅπως, ὅτε, ὅτι, ὡς, ὥστε και οι λέξεις που σχηματίζονται απόαυτές.
7. Τα αριθμητικά εἷς, ἕν, ἕξ, ἑπτά, ἑκατόν και οι λέξεις που σχηματίζονται από αυτές.
8. Μερικές λέξεις (και οι παράγωγες ή σύνθετες απ’αυτές)·οι πιο συνήθεις στο λόγο είναι:
Α. ἁβρός, ἅγιος, ἁγνός, Ἅδης, ἁδρός, ἁθρόος (στην αττική διάλεκτο), αἷμα, Αἷμος, αἱρῶ, αἱ ἁλαί (=η αλυκή), ἅλας, Ἁλικαρνασσός, ἅλις (=αρκετά), ἁλίσκομαι, ἅλωσις, ἅλλομαι, ὁ ἅλς (=αλάτι), ἡ ἅλς (=θάλασσα), ἅλυσις, ἡ ἅλως (=αλώνι), ἅμα, ἅμαξα, ἁμαρτάνω, ἅμιλλα, ἁπαλός, ἅπαξ, ἁπλοῦς, ἅπτω/ἅπτομαι, ἅρμα, ἁρμόζω, ἁρμονία, ἁρμός, ἅρπαξ, ἁρπάζω, ἁφή, ἁψίκορος, ἁψίς.
Ε. ἕδρα, ἑδώλιον, ἕζομαι, εἵμαρται, εἱμαρμένη, εἵργνυμι/εἱργνύω, εἱρκτή, Ἑκάβη, ἑκάς (=μακριά), Ἑκάτη, ἑκών, Ἑλένη, Ἑλικών, ἡ ἕλιξ, ἑλίττω, ἕλκος, ἕλκω, Ἑλλάς,Ἕλλην, τό ἕλος, ἕνεκα/ἕνεκεν, ἑξῆς, ἕξω (ΜΕΛ.τουἔχω), ἑορτή, ἕρκος (= φραγμός), ἕρμα, ἑρμηνεύω, Ἑρμῆς, ἕρπω, ἑσπέρα, ἕσπερος, ἑσπόμην, ἑστιῶ, ἑταῖρος, ἕτοιμος/ἑτοῖμος, εὑρίσκω, ἕψω(=βράζω), ἡ ἕως(=πρωί)
Η. Ἥβη, ἡγοῦμαι, ἥδομαι, ἥκιστα, ἥκω, ἧλιξ, Ἡλιαία, ἥλιος, ἧλος (= καρφί), ἡμέρα, ἥμερος, ἡμι-, ἥμισυς, ἡ ἡνίακαι τὰἡνία(= χαλινός), ἧπαρ, Ἥρα, Ἡρακλῆς, Ἡρόδοτος, ἥρως, Ἡσίοδος, ἥσυχος, ἧττα, ἡττῶμαι, ἥττων,Ἥφαιστος.
Ι. ἱδρύω, ἱδρώς, ἱέραξ, ἱερός, ἵημι, ἱκανός, ἱκέτης, ἱκνοῦμαι, ἱλάσκομαι, ἱλαρός, ἵλεως, ἱμάς, ἱμάτιον, ἵμερος(=πόθος), ἵππος, ἵστημι, ἱστός, ἱστίον, ἱστορία, ἱστορῶ, ἵστωρ.
Ο. ὁδός, ὁλκάς, ὁλκή, ὁὁλκός, ὅλμος, ὅλος, ὁρμαθός, ὁρμή, ὅρμος, ὁὅρος, τό ὅριον, ὁρίζω, ὁρῶ, ὅσιος.
Ω. ὥρα, ὡραῖος, ὥριμος.