Α’ ΚΛΙΣΗ

 

• Ουσιαστικά της Α΄ με ομαλή κλίση

forma – formae (θηλ. = σχήμα, ομορφιά) 3 

belua – beluae (θηλ. = άγριο ζώο, κήτος) 3 

incola – incolae (αρσεν. = κάτοικος) 3 

ora – orae (θηλ. = ακτή) 3

hostia – hostiae (θηλ. = σφάγιο για θυσία) 3 

puella – puellae (θηλ. = κορίτσι, κοπέλα) 3, 38 

hasta – hastae (θηλ. = δόρυ) 3 

poeta – poetae (αρσε. = ποιητής) 5, 24 

vita – vitae (θηλ. = ζωή) 5, 15, 43, 44   

gloria – gloriae (θηλ. = δόξα) 5

sententia – sententiae (θηλ. = άποψη, κρίση, απόφαση) 6, 42  

victoria – victoriae (θηλ. = νίκη) 11, 13, 29 

pugna – pugnae (θηλ. = μάχη) 13, 31  

stella – stellae (θηλ. = αστέρι) 13 

diaeta – diaetae (θηλ. = θερινή κατοικία) 20 

turba – turbae (θηλ. = πλήθος) 20 

preda – predae (θηλ. = λεία) 21 

ianua – ianuae (θηλ. = πόρτα) 24

ancilla – ancillae (θηλ. = υπηρέτρια) 24 

patria – patriae (θηλ. = πατρίδα) 25, 43  

curia – curiae (θηλ. = το κτίριο της Συγκλήτου, το Βουλευτήριο) 25 

tragoedia – tragoediae (θηλ. = τραγωδία) 27 

hasta – hastae (θηλ. = δόρυ) 31 

fuga – fugae (θηλ. = φυγή) 31  

ianua – ianuae (θηλ. = πόρτα) 34 

dextra – dextrae (θηλ. = το δεξί χέρι) 34 

mora – morae (θηλ. = χρονοτριβή, καθυστέρηση) 38

matertera – materterae (θηλ. = θεία (από τη μητέρα) 38 

terra – terrae (θηλ. = γη) 43 

amicitia – amicitiae (θηλ. = φιλία, συμμαχία) 44 

gratia – gratiae (θηλ. = συμφιλίωση, χάρη, εύνοια) 44 

epistula – epistulae (θηλ. = επιστολή) 45 

tragula – tragulae (θηλ. = είδος ακοντίου δεμένο με λουρί, με τη βοήθεια του οποίου το έριχναν) 45 

 

• Nympha – Nymphae (θηλ. = η Νύμφη) 3 

 

 

• Δε σχηματίζουν πληθυντικό

 

Aethiopia – Aethiopiae (θηλ. = Αιθιοπία) 3

Campania – Campaniae (θηλ. = Καμπανία) 5 

inopia – inopiae (θηλ. = έλλειψη) 7 

Italia – Italiae (θηλ. = η Ιταλία) 11

Hispania – Hispaniae (θηλ. = Ισπανία) 11 

Gallia – Galliae (θηλ. = Γαλατία) 11 

Trebia – Trebiae (αρσε. = ο ποταμός Τρεβίας) 11

Africa – Africae (θηλ. = Αφρική) 11

Zama – Zamae (θηλ. = η Ζάμα) 11

fiducia – fiduciae (θηλ. = εμπιστοσύνη, αυτοπεποίθηση / πίστη) 13, 25, 44  

luna – lunae (θηλ. σελήνη) 13

pecunia – pecuniae (θηλ. = χρήματα) 21, 29, 36

ira – irae (θηλ. = οργή) 43

agricultura – agriculturae (θηλ. = γεωργία) 15 

Caligula – Caligulae (αρσε. = ο Καλιγούλας) 20 

Allia – Alliae (αρσ. = ο Αλίας ποταμός) 21

Ardea – Ardeae (θηλ. = Αρδέα) 21

Roma – Romae (θηλ. = Ρώμη) 21, 27, 29, 43   

Nasica – Nasicae (αρσ. = Νασικάς) 24 

Caecilia – Caeciliae (θηλ. = Καικιλία) 38 

Catilina – Catilinae (αρσ. = ο Κατιλίνας) 42 

senecta – senectae (θηλ. = τα γηρατειά) 43 

benevolentia – benevolentiae (θηλ. εύνοια, ευμένεια, καλή θέληση) 44 

 

• Andromeda – Andromedae (θηλ. = Ανδρομέδα) 3 
• Cassiope – Cassiopes (θηλ. = Κασσιόπη) 3
• Perses – Persae (αρσ. = ο Περσέας (ο βασιλιάς της Μακεδονίας)) 13

 

 

• Δε σχηματίζουν ενικό

 

Belgae – Belgarum (αρσε. = οι Βέλγοι, η χώρα των Βέλγων) 7 

Cannae – Cannarum (θηλ. = οι Κάννες) 11 

insidiae – insidiarum (θηλ. = ενέδρα, δόλος) 11 

Athenae – Athenarum (θηλ. = η Αθήνα) 14

divitiae – divitiarum (θηλ. = πλούτη) 36  

 

 

• Με ιδιαιτερότητα στην κλίση

• filia – filiae (θηλ. = κόρη) Δοτική και Αφαιρετική πληθυντικού filiis & filiabus, 3, 38 

 

 

• Ετερόσημα

- opera – operae (θηλ. = εργασία, κόπος, opera + γεν = με τη βοήθεια κάποιου) 

Στον πληθ. operae – operarum = μισθωτοί εργάτες, 29, 31  

 

- copia – copiae (θηλ. =αφθονία)

Στον πληθ. copiae – copiarum (θηλ. = στρατιωτικές δυνάμεις) 11 

 

- littera -ae = το γράμμα τoυ αλφαβήτου 45

Στον πληθ. litterae, -arum = λογοτεχνία, επιστολή

 

 

Αρσενικά

 

• Αρσενικά με ομαλή κλίση:

scopulus - scopuli (αρ. = βράχος) 3

calceus - calcei (αρ. = υπόδημα, μποτίνι) 3

animus - animi (αρσ. = ψυχή) 5, 6, 13, 14, 43  

annus - anni (αρσ. = έτος) 5, 11, 20  

servus - servi (αρσ. = δούλος) 6, 14

legatus - legati (αρσ. = διοικητής λεγεώνας, ύπαρχος, απεσταλμένος) 7, 13, 36, 45

populus - populi (αρ. = λαός) 11

Gallus - Galli (αρ. = Γαλάτης) 21, 44  

Romanus - Romani (αρ. = ο Ρωμαίος) 11, 21, 31

modus - modi (αρ. = τρόπος) 13

adversarius - adversarii (αρ. = αντίπαλος, εχθρός) 13 [Δεν συναιρεί τη γενική]

somnus - somni (αρσ. = ύπνος) 14 

mortuus - mortui (αρ. = νεκρός) 14 

equus - equi (αρ. = άλογο) 15 

dominus - domini (αρσ. = αφεντικό) 24, 27  

corvus - corvi (αρσ. = κοράκι) 27

focus - foci (αρσ. = φωτιά, εστία) 36 

tyrannus - tyranni (αρσ. = τύραννος) 44

amicus - amici (αρσ. = φίλος) 44 

captivus - captivi (αρσ. = αιχμάλωτος) 45

 

• Αρσενικά με κατάληξη σε er:

 

 

 

liber - libri (αρσ. = βιβλίο) 5

ager – agri (αρ. = αγρός) 5, 11  

puer - pueri (αρσ. = παιδί) 5

magister - magistri (αρ. = δάσκαλος) 5 

minister - ministri (αρσ. = θεράποντας, υπηρέτης) 6, 36 

vir - viri (αρσ. = άνδρας) 5, 6

 

• Ουδέτερα

 

oraculum - oraculi (ουδ. = μαντείο) 3 

templum - templi (ουδ. = ναός) 5, 34  

monumentum - monumenti (μνημείο, τάφος) 5 

fundamentum – fundamenti (θεμέλιο) 6

verbum - verbi (ουδ. = λόγος) 7, 29, 31  

bellum - belli (ουδ. = πόλεμος) 11, 13, 14, 15, 24, 31    

monstrum - monstri (ουδ. = θέαμα παράξενο και φοβερό) 13

vinum - vini (ουδ. = κρασί) 15 

velum - veli (ουδ. = παραπέτασμα, κουρτίνα) 20 

factum - facti (ουδ. = πράξη) 21 

periculum - periculi (ουδ. = κίνδυνος) 25, 44  

pomum - pomi (ουδ. = καρπός) 27 

exemplum - exempli (ουδ. = παράδειγμα) 29 

vestibulum - vestibuli (ουδ. = είσοδος) 34

tectum - tecti (ουδ. = σπίτι) 34 

donum - doni (ουδ. = δώρο) 34

scamnum - scamni (ουδ. = σκαμνί) 36 

dictum - dicti (ουδ. = λόγος) 38 

sacellum - sacelli (ουδ. = μικρό τέμενος, μικρό ιερό) 38

propositum - propositi (ουδ. = σκοπός) 38 

amentum - amenti (ουδ. = ιμάντας) 45

ephippium - ephippii (ουδ. = σέλα, εφίππιο) 15 

 

• Τα περισσότερα ουδέτερα σε ium συναιρούν στη γενική το τελικό ii σε i

ingenium - ingenii (i) (ουδ. = πνεύμα) 5, 27 

consilium - consilii (i) (ουδ. = σκέψη, σχέδιο) 6, 45 

studium - studii (i) (ουδ. = σπουδή, ασχολία) 15 

proelium - proelii (i) (ουδ. = μάχη) 15, 31  

solarium - solarii (i) (ουδ. = λιακωτό) 20 

imperium - imperii (i) (ουδ. = εξουσία) 20 

ex(s)ilium - ex(s)ilii (i) (ουδ. = εξορία) 21 

ostium - ostii (i) (ουδ. = πόρτα) 24

praesidium - praesidii (i) (ουδ. = φρουρά) 34

matrimonium - matrimonii (i) (ουδ. = γάμος) 38 

somnium – somnii (i) (ουδ. = όνειρο) 14 

 

• Τα κύρια ονόματα δε σχηματίζουν πληθυντικό αριθμό:

• Cepheus - Cephei (αρ. = Κηφέας) 3 
• Neptunus - Neptuni (αρ. = Ποσειδώνας) 3
• Perseus - Persei (αρ. = Περσέας (ο ήρωας)) 3

Italicus - Italici (αρ. = Ιταλικός) 5 

Ticinus - Ticini (αρ. = ο Τίκινος ποταμός) 11

Maximus - Maximi (αρ. = Μάξιμος) 11

Trasumenus - Trasumeni (αρ. = η λίμνη Τρασιμένη) 11

Gallus - Galli (αρ. = Γάλλος) 13 

Paulus - Pauli (αρ. = Παύλος) 13 

Orcus - Orci (αρ. = ο θεός του κάτω κόσμου, ο Πλούτωνας) 14 

Octavianus - Octaviani (αρ. = Οκταβιανός) 14, 29  

Brennus - Brenni (αρσ. = ο Βρέννος) 21

Camillus - Camilli (αρσ. = ο Κάμιλλος) 21

Atreus - Atrei (αρσ. = Ατρέας) Σχηματίζει κλητική Atreu 27 

Augustus - Augusti (αρσ. = Αύγουστος) 29 

Africanus - Africani (αρσ. = Αφρικανός) 34 

Dentatus - Dentati (αρσ. = Δεντάτος) 36

Metellus - Metelli (αρσ. = Μέτελλος) 38 

Saguntum - Sagunti (ουδ. = το Σάγουντο) 11

Hermaeum - Hermaei (ουδ. = το Ερμαίο) 20 

Pisaurum - Pisauri (ουδ. = Πίσαυρο) 21 

Tarentum - Tarenti (ουδ. = Τάραντας) 27 

Liternum - Literni (ουδ. = Λίτερνο) 34 

 

• Τα κύρια ονόματα σε –ius, γνήσια Λατινικά, και το προσηγορικό filius (=γιος) (31, 43) σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε –i επίσης, στη γενική ενικού, όπως όλα τα υπερδισύλλαβα σε –ius και –ium, συναιρούν το τελικό –ii σε –i.

 

Sillius - Sillii / Silli (αρσε. = Σίλιος) 5 

Vergilius - Vergilii / Vergili (αρσε. = Βιργίλιος) 5 

Fabius - Fabii / Fabi (αρσε. = Φάβιος) 11

Sulpicius - Sulpicii / Sulpici (αρσε. = Σουλπίκιος) 13 

Aemilius - Aemilii / Aemili (αρσε. = Αιμίλιος) 13 

Lucius - Lucii / Luci (αρσε. = Λεύκιος) 13 

Cassius - Cassii / Cassi (αρσε. = Κάσσιος) 14 

Antonius - Antonii / Antoni (αρσε. = Αντώνιος) 14 

Claudius - Claudii (i) (αρσ. = ο Κλαύδιος) 20 

Ennius - Ennii (i) (αρσ. = ο Έννιος) 24

Cornelius - Cornelii (i) (αρσ. = Κορνήλιος) 24 

Accius - Accii (i) (αρσ. = Άκκιος) 27

Pacuvius - Pacuvii (i) (αρσ. = Πακούβιος) 27 

Manlius - Manlii (i) (αρσ. = Μάνλιος) 31

Manius - Manii (i) (αρσ. = Μάνιος) 36

Curius - Curii (i) (αρσ. = Κούριος) 36

Tarquinius - Tarquinii (i) (αρσ. = Ταρκύνιος) 44 

 

• Τα κύρια ονόματα έχουν μόνο ενικό αριθμό, αλλά τα ονόματα προσώπων σχηματίζουν πληθυντικό, όταν γίνεται λόγος για πολλά πρόσωπα της ίδιας οικογένειας.

 

• Προσοχή στην κλίση του αρσενικού deus (3, 34)

 

• Το θηλυκό ficus σχηματίζει πτώσεις και κατά την τέταρτη κλίση:

 

• Το αρσενικό sestertius -ii (αρσ. = σηστέρτιος) δε συναιρεί τη γενική ενικού (29)

 

• Δε σχηματίζουν πληθυντικό:

Capitolium - Capitolii (i) (ουδ. = το Καπιτώλιο) 21

aurum - auri (ουδ. = χρυσάφι) 21, 36  

oleum - olei (ουδ. = λάδι) 29 

caseus - casei (αρ. = τυρί) 15 

 

• Δε σχηματίζουν ενικό:

hiberna - hibernorum (ουδ. = χειμερινό στρατόπεδο) 7

Nervii - Nerviorum (αρ. = οι Νερβίοι, η χώρα των Νερβίων) 7

arma - armorum (ουδ. = όπλα) 31, 34 

domestici - domesticorum (αρσ. = οι δούλοι του σπιτιού) 34 

liberi - liberorum (αρσ. = παιδιά) 43 

Germani - Germanorum (αρ. = Γερμανοί) 15

 

Επίσης, χρησιμοποιείται κυρίως στον πληθυντικό:

muri - orum (αρ. = τείχη) [Στον ενικό murus - muri (τείχος)] 25 

 

• Προσέχουμε το ετερογενές locus -i (αρσ. = τόπος) Στον πληθυντικό ως ουδέτερο σημαίνει: τόποι ενώ ως αρσενικό σημαίνει: χωρία βιβλίων (5, 15, 38, 44) 

 

 

• Ετερογενή είναι και τα:  

caelum - caeli (ουδ. = ουρανός) το οποίο σχηματίζει πληθυντικό ως αρσενικό caeli - caelorum (13)  

catillus - catilli (αρσ. = πιάτο) το οποίο σχηματίζει πληθυντικό ως ουδέτερο catilla -catillorum 36 

 

• Αλλάζουν σημασία στον πληθυντικό:

castrum - castri (ουδ. = φρούριο) castra - castrorum (στρατόπεδο) 7, 20, 31, 42, 43, 45  

supplicium - supplicii / supplici (ουδ. = τιμωρία) supplicia - suppliciorum (ικεσίες, προσευχές, λατρεία) 14 

frumentum - frumenti (ουδ. = δημητριακά, σιτάρι) frumenta – frumentorum (= τα γεννήματα) 7

 

• Το αρσενικό elephantus (= ελέφαντας) ανήκει στα αφθονούντα και κλίνεται σε δύο διαφορετικές κλίσεις (Β + Γ) (11)

elephantus - elephanti  

elepha(n)s – elephantis

Αρσενικά - Θηλυκά

 

 

 

• Αρσενικά με ομαλή κλίση:

iudex - iudicis (αρσ. = δικαστής) 6 

speculator - speculatoris (αρσ. = ανιχνευτής, κατάσκοπος) 7 

miles - militis (αρσ. = στρατιώτης) 7, 13, 20, 31, 45    

dux - ducis (αρσ. = αρχηγός, στρατηγός) 11, 21, 31, 34   

rex - regis (αρσ. = βασιλιάς) 13 

imperator - imperatoris (αρσ. = στρατηγός) 13, 20, 29  

terror - terroris (αρσ. = τρόμος) 13, 14  

homo - hominis (αρσ. = άνθρωπος) 14, 15, 24, 27, 34     

timor - timoris (αρσ. = φόβος) 14 

pes - pedis (αρσ. = πόδι) 15, 20 

mercator - mercatoris (αρσ. = έμπορος) 15 

rumor - rumoris (αρσ. = φήμη, νέα) 20 

insidiator - insidiatoris (αρσ. = συνωμότης, δολοφόνος) 20 

commilito - commilitonis (αρσ. = συστρατιώτης, σύντροφος) 20 

dictator - dictatoris (αρσ. = δικτάτορας) 21 

victor - victoris (αρσ. = νικητής) 29

sutor - sutoris (αρσ. = παπουτσής) 29 

consul - consulis (αρσ. = ύπατος) 31

praedo - praedonis (αρσ. = ληστής) 34 

locuples - locupletis (αρσ. = πλούσιος) 36 

mos - moris (αρσ. = έθιμο) 38

ordo - ordinis (αρσ. = τάξη) 42 

ex(s)ul - ex(s)ulis (αρσ. = εξόριστος) 43 

eques - equitis (αρσ. = ιππέας) 45 

 

• Θηλυκά με ομαλή κλίση:

libertas - libertatis (θηλ. = ελευθερία) 6  [Σύμφωνα με το study4exams: (Γενική πληθυντικού libertatum και libertatium).]

lex - legis (θηλ. = νόμος) 6 

legio - legionis (θηλ. = λεγεώνα) 7, 21, 45   

ratio - rationis (θηλ. = φύση, λογική) 13 

magnitudo - magnitudinis (θηλ. = μέγεθος) 14 

venatio - venationis (θηλ. = κυνήγι) 15 

nex - necis (θηλ. = θάνατος) 15 

potestas - potestatis (θηλ. = δύναμη, εξουσία) 15  

vox - vocis (θηλ. = φωνή) 24, 34, 38   

arbor - arboris (θηλ. = δέντρο) 25 

salutatio - salutationis (θηλ. = χαιρετισμός) 29 

virtus - virtutis (θηλ. = ανδρεία) 31, 34  

cupiditas - cupiditatis (θηλ. = επιθυμία) 31 

legatio - legationis (θηλ. = πρεσβεία) 36 

paupertas - paupertatis (θηλ. = φτώχεια) 36 

uxor - uxoris (θηλ. = η σύζυγος) 38 

soror - sororis (θηλ. = αδελφή) 38 

coniuratio - coniurationis (θηλ. = συνωμοσία) 42

auctoritas - auctoritatis (θηλ. = κύρος, επιρροή) 42

servitus - servitutis (θηλ. = σκλαβιά) 43 

caritas - caritatis (θηλ. αγάπη) 44 

simulatio - simulationis (θηλ. υποκρισία) 44 

 

• Είναι και αρσενικά και θηλυκά τα ακόλουθα:

interpres - interpretis (αρσ. & θηλ. = ερμηνευτής) 6 

coniu(n)x - coniugis (αρσ. & θηλ. = σύζυγος) 43 

 

 

Ουδέτερα

 

 

 

• Ουδέτερα με ομαλή κλίση:

corpus - corporis (ουδ. = σώμα) 6

nomen - nominis (ουδ. = όνομα) 14, 20, 21, 27   

caput - capitis (ουδ. = κεφάλι, θανατική ποινή) 14 

flumen - fluminis (ουδ. = ποταμός) 15, 21  

ius - iuris (ουδ. = δίκαιο) 21 

discrimen - discriminis (ουδ. = κίνδυνος) 25 

certamen - certaminis (ουδ. = αγώνας) 31

genus - generis (ουδ. = γενιά) 31

pondus - ponderis (ουδ. = βάρος) 36 

omen - ominis (ουδ. = οιωνός) 38

tempus - temporis (ουδ. = χρόνος) 44 

 

• Κύρια ονόματα (Δεν έχουν πληθυντικό αριθμό)

Caesar - Caesaris (αρσ. = ο Καίσαρας) 7, 29, 45   

Hannibal - Hannibalis (αρσ. = ο Αννίβας) 11 

Alpes - Alpium (θηλ. = οι Άλπεις) 11 

Scipio - Scipionis (αρσ. = ο Σκιπίωνας) 11, 34  

Cato - Catonis (αρσ. = Κάτωνας) 25 

Carthago - Carthaginis (θηλ. = Καρχηδόνα) 25 

Cicero - Ciceronis (αρσ. = ο Κικέρωνας) 45 

 

• Ουσιαστικά που δηλώνουν αφηρημένες έννοιες και δε σχηματίζουν πληθυντικό (singularia tantum)

aequitas - aequitatis (θηλ. = ισότητα, δικαιοσύνη) 6 

frugalitas - frugalitatis (θηλ. = ολιγάρκεια) 36 

salus - salutis (θηλ. = σωτηρία) 31, 45  

 

• Ουσιαστικά που δε σχηματίζουν ενικό αριθμό (pluralia tantum)

moenia - moenium (ουδ. τείχη) 43 

penates - penatium (αρσ. = οι εφέστιοι θεοί) 43 

Samnites - Samnitium (οι Σαμνίτες) [Αιτ. πληθ. σε es & is]  Στο σχολικό βιβλίο δίνεται μόνο σε πληθυντικό αριθμό. Στο Λατινοελληνικό Λεξικό του Στέφανου Κουμανούδη δίνεται και ο ενικός αριθμός Samnis-Samnitis. Ο τύπος του ενικού συναντάται και στη σχολική γραμματική. 36 

opes - opum (θηλ. = στρατιωτικές δυνάμεις) Σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο έχει μόνο πληθυντικό αριθμό. Εντούτοις, στο Λατινοελληνικό Λεξικό του Στέφανου Κουμανούδη δίνονται και τρεις τύποι του ενικού αριθμού. 25 

Ετερόσημο ((ops), opis = βοήθεια, opes –um = οι δυνάμεις)

 

• Ελλειπτικά Ουσιαστικά

forte (επίρρημα = τυχαία) Από το ουσιαστικό fors – fortis. Εύχρηστο μόνο στην αφαιρετική ενικού. 34, 44  

 

• vis, -- (θηλ. = δύναμη) 7, 11, 31  

 

• Ισοσύλλαβα ουσιαστικά (Γενική πληθυντικού σε -ium Αιτιατική πληθυντικού σε -es & is)

hostis - hostis (αρς. = εχθρός, αντίπαλος) 7, 25, 31, 43, 45    

collis - collis (αρσ. = λόφος) 7 

caedes - caedis (θηλ. = σφαγή) 7, 20 [Σύμφωνα με το study4exams:  Γενική πληθυντικού caedium και caedum]  

clades - cladis (θηλ. = καταστροφή, συντριβή) 11 

pellis - pellis (θηλ. = δέρμα) 15 

foris - foris (θηλ. = πόρτα) 20, 34 [Το ουσιαστικό απαντά πιο συχνά στον πληθυντικό.]

avis - avis (θηλ. = πουλί) Αφαιρ. ενικ. ave & avi 29

postis - postis (αρσ. = παραστάδα) 34 

finis - finis (αρσ. = τέλος, σύνορο) 43 

turris - turris (θηλ. = πύργος) Αιτ. ενικ. turrim Αφαιρ. ενικ. turri 45

 

• Neapolis - Neapolis (θηλ. = η Νεάπολη) 5

 

 

Σχηματίζει την αφαιρετική ενικού σε e & i το ισοσύλλαβο ουσιαστικό:

avis - avis (θηλ. = πουλί) 29 

 

• Ουσιαστικά που το θέμα τους λήγει σε δύο ή περισσότερα σύμφωνα (Γενική πληθυντικού σε –ium Αιτιατική πληθυντικού σε –es & is)

mens - mentis (θηλ. = νους) 6, 29 

fons - fontis (αρσ. = πηγή) 6 

gens - gentis (θηλ. = λαός, έθνος) 11 

nox - noctis (θηλ. = νύχτα) Αφαιρ. ενικ. nocte & noctu 13, 38  

ars - artis (θηλ. = τέχνη) [artes liberales = ελευθέριες σπουδές] 13 

caro - carnis (θηλ. = κρέας) 15  

urbs - urbis (θηλ. = πόλη) 21, 25, 27   

mors - mortis (θηλ = θάνατος) 31, 43  

adulescens - adulescentis (αρσ. = νεαρός) 31 

lac - lactis (ουδ. = γάλα) [Δεν σχηματίζει πληθυντικό] 15 

 

• Σε αντίθεση με τους κανόνες, σχηματίζουν κανονικά τον πληθυντικό τα ουσιαστικά:

pater - patris (αρσ. = πατέρας) 25 [Αλλάζει σημασία στον πληθυντικό] 

sedes - sedis (θηλ. = θέση) 38 

mater - matris (θηλ. = μητέρα) 43 

 

• Σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε -um & -ium τα ακόλουθα ουσιαστικά:

civitas - civitatis (θηλ. = πολιτεία) 6, 15, 21   

aetas - aetatis (θηλ. = ηλικία) 20, 27

 

• Αλλάζουν σημασία στον πληθυντικό τα ακόλουθα ουσιαστικά:

pater - patris (αρσ. = πατέρας) Στον πληθυντικό: patres – patrum (= πατρίκιοι, βουλευτές, γερουσία) [patres conscripti = οι Συγκλητικοί] 25 

 

• Το αρσενικό elephantus (= ελέφαντας) ανήκει στα αφθονούντα και κλίνεται σε δύο διαφορετικές κλίσεις (Β + Γ) (11)

elephantus - elephanti 

elepha(n)s - elephantis

 

 

 

magistratus - magistratus = οι αρχές, οι άρχοντες (6, 15)

exercitus - exercitus = στρατός (13, 14, 31)

motus - motus = κίνηση (13)

metus - metus = φόβος (13)

status - status = στάση (13)

aditus - aditus = προσέγγιση (13)

usus - usus = χρήση (15)

casus - casus = τυχαίο, απροσδόκητο γεγονός ή περιστατικό (20, 45)

eventus - eventus = έκβαση (31)

vultus - vultus = πρόσωπο (36)

risus - risus = γέλιο (36)

conspectus - conspectus = όψη, θέα (43)

 

• Με ιδιαιτερότητες στην κλίση

• domus, domus = σπίτι (θηλυκό) 24, 29, 34, 43   
• [ficus - fici = σύκο (θηλυκό της Β κλίσης, κατά την Δ σχηματίζει τους τύπους σε -us και -u)] 25

 

 

Επιρρηματική χρήση του domus

Η γενική domi δηλώνει στάση σε τόπο

Η αιτιατική domum δηλώνει κίνηση σε τόπο

Η αφαιρετική domo δηλώνει απομάκρυνση από τόπο

 

• Εύχρηστα μόνο στην αφαιρετική

iussus - iussus = σύμφωνα με τη διαταγή κάποιου (24)

natus - natus = ηλικία (27)

iniussus - iniussus = παρά τη διαταγή κάποιου (31)

- Όλα τα ουσιαστικά της Δ΄ κλίσης είναι αρσενικά, εκτός από το domus
 

 

 

 

• Με πλήρη ενικό και πληθυντικό

res - rei = πράγμα (14, 15, 25, 38, 45)

dies - diei = ημέρα (14, 20, 24, 25, 36, 45)

[res publica = πολιτεία, rei publicae = τα δημόσια πράγματα]

 

• Με πλήρη ενικό κι από τον πληθυντικό μόνο Ονομαστική – Αιτιατική – Κλητική

species - speciei = θέαμα, μορφή (14)

facies - faciei = πρόσωπο (14)

effigies - effigiei = εικόνα, μορφή, «είδωλο» (14)   

acies - aciei = μάχη (36)

spes - spei = ελπίδα (42)

 

• Δε σχηματίζει πληθυντικό

fides - fidei = εμπιστοσύνη (14, 44)

 

- Θηλυκά είναι το res και το acies