Κείμενο 5
LECTIO V : ΕΝΑΣ «ΛΑΤΡΗΣ» ΤΟΥ ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
Β. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
|
ΚΕΙΜΕΝΟ |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ |
|
Silius Italicus, poeta epicus, erat clarus vir. XVII (septendecim) libri eius de secundo Punico bello sunt pulchri. Ultimis annis vitae suae se tenebat in Campania. In illis locis possidebat multos agros. Silius habebat tenerum animum. Gloriae Vergili studebat fovebat ingeniumque eius. Eum honorabat ut puer magistrum. Monumentum eius, quod iacebat Neapoli, habebat pro templo. |
Ο Σίλιος Ιταλικός, o επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Τα 17 βιβλία του για τον δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του παρέμενε στην Καμπανία. Σε εκείνους τους τόπους κατείχε πολλούς αγρούς. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Τη δόξα του Βιργιλίου επεδίωκε και περιέβαλε με αγάπη το πνεύμα του. Αυτόν τιμούσε, όπως ο μαθητής τον δάσκαλο (τιμά). Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στη Νεάπολη, το θεωρούσε σαν ναό. |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Ο Σίλιος Ιταλικός, o επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Τα 17 βιβλία του για τον δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του παρέμενε (έμενε μόνιμα) στην Καμπανία. Σε εκείνους τους τόπους κατείχε πολλούς αγρούς. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Τη δόξα του Βιργιλίου επεδίωκε και περιέβαλε με αγάπη το πνεύμα του. Αυτόν τιμούσε, όπως ο μαθητής τον δάσκαλο (τιμά). Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στη Νεάπολη, το θεωρούσε σαν ναό.
Γ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
|
Α’ ΚΛΙΣΗ |
||||
|
poeta -ae: αρσ. [= ο ποιητής] vita -ae: θηλ. [= η ζωή] Campania -ae: θηλ. (δεν έχει πληθυντικό γιατί είναι κύριο Όνομα) [=Καμπάνια] gloria -ae: θηλ. [=η δόξα] |
||||
|
Β’ ΚΛΙΣΗ |
||||
|
Silius -ii/ -i: αρσ. γεν. εν. = Silii + Sili, κλητ. εν. = Sili vir, viri: αρσ. [= ο άνδρας] loci –orum (αρσ.) = χωρία βιβλίου, loca –orum (ουδετ.) = τόποι ingenium -ii/ -i: ουδέτ. γεν. εν. = ingenii + ingeni [= το πνεύμα] |
||||
|
Γ’ ΚΛΙΣΗ |
||||
|
Neapolis -is: θηλ. αιτ. εν. = Neapolim αφαιρ. εν. = Neapoli |
||||
|
ΕΠΙΘΕΤΑ |
||||
|
Β’ ΚΛΙΣΗ |
||||
|
ΘΕΤΙΚΟΣ |
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ |
ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ |
||
|
Italicus, -a, um [= Ιταλικός] |
- |
- |
||
|
epicus, -a, -um [= επικός] |
- |
- |
||
|
clarus, -a, -um [= ένδοξος] |
clarior, -ior, -ius |
clarissimus, -a, -um |
||
|
Punicus, -a, -um [= Καρχηδονι-ακός] |
- |
- |
||
|
pulcher, pulchra, pulchrum [= όμορφος] |
pulchrior, -ior, -ius |
pulcherrimus, -a, -um |
||
|
multi, multae, multa [=πολλοί] |
plures, plures, plur(i)a |
plurimi, plurimae, plurima |
||
|
tener, tenera, tenerum [= ευαίσθητος] |
tenerior, -ior, -ius |
tenerrimus, -a, -um |
||
|
ultra, ultra, ultra (επίρρημα) |
ulterior, -ior, -ius |
ultimus, -a, -um |
||
|
ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ |
||||
|
secundus, -a, -um [= δεύτερος] |
||||
|
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ |
||||
|
is, ea, id (δεικτική-επαναληπτική) |
||||
|
ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ |
ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ |
|||
|
de + (κυρίως) αφαιρετική |
-que (παρατακτικός, συμπλεκτικός, εγκλιτική λέξη) |
|||
ΡΗΜΑΤΑ
|
1η Συζυγία |
|
honoro, honoravi, honoratum, honorāre [=τιμώ]
|
|
2η Συζυγία |
|
teneo, tenui, tentum, tenēre [= παραμένω]
|
|
Ανώμαλα Ρήματα |
|
sum, fui, ---, esse [= είμαι] |
Δ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
- Silius + Vergilius : Τα υπερδισύλλαβα δευτερόκλιτα κύρια ονόματα σε -ius και το filius σχηματίζουν γεν. εν. : -ii + -i, κλ. εν. : -i
|
|
Ενικός Αριθμός |
|
|
Ον. |
Silius |
Vergilius |
|
Γεν. |
Silii + Sili |
Vergilii + Vergili |
|
Δοτ. |
Silio |
Verglio |
|
Αιτ. |
Silium |
Vergilium |
|
Κλ. |
Sili |
Vergili |
|
Αφ. |
Silio |
Vergilio |
- multos : αιτιατική πληθ., γένους αρσενικού του επιθέτου multi, -ae, -a. Το επίθετο σχηματίζει μόνο πληθυντικό αριθμό.
- ingenium : Τα υπερδισύλλαβα δευτερόκλιτα ονόματα σε -ius και -ium σχηματίζουν à γεν. εν. : -ii + -i (ingenii + ingeni)
- Neapolis : Ως τριτόκλιτο ουσιαστικό σχηματίζει διαφορετικά τις πτώσεις αιτ. εν. : -im (αντί -em), αφ. εν. : -i (αντί -e)
|
|
Ενικός Αριθμός |
|
Ον. |
Neapolis |
|
Γεν. |
Neapolis |
|
Δοτ. |
Neapoli |
|
Αιτ. |
Neapolim |
|
Κλ. |
Neapolis |
|
Αφ. |
Neapoli |
Ε. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Αυτοπάθεια
- vitae suae = επιθετικός προσδιορισμός στο “vitae”, άμεση αυτοπάθεια
- se tenebat = αντικείμενο στο “tenebat”, άμεση αυτοπάθεια
Δήλωση κτήσης χωρίς αυτοπάθεια:
- vitae suae (επιθετικός προσδιορισμός στο “vitae”, άμεση αυτοπάθεια, κτήση με αυτοπάθεια)
= vitae eius (γενική κτητική στο “vitae”, κτήση χωρίς αυτοπάθεια)
Δήλωση κτήσης με αυτοπάθεια:
- libri eius (γενική κτητική στο “libri”, κτήση χωρίς αυτοπάθεια)
= libri sui (επιθετικός προσδιορισμός στο “libri”, άμεση αυτοπάθεια, κτήση με αυτοπάθεια)
- ingenium eius (γενική κτητική στο “ingenium”, κτήση χωρίς αυτοπάθεια)
= ingenium suum (επιθετικός προσδιορισμός στο “ ingenium ”, άμεση αυτοπάθεια, κτήση με αυτοπάθεια)
- monumentum eius(γενική κτητική στο “monumentum”, κτήση χωρίς αυτοπάθεια)
= monumentum suum (επιθετικός προσδιορισμός στο “monumentum ”, άμεση αυτοπάθεια, κτήση με αυτοπάθεια)
Συντακτική Αναγνώριση Δευτερεύουσων προτάσεων
- ut puer magistrum (honorat): δευτερεύουσα επιρρηματική, απλή παραβολική, συγκριτική ελλειπτική πρόταση που δηλώνει τον τρόπο. Εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut και εκφέρεται με οριστική η οποία δηλώνει το πραγματικό (εννοούμενο ρήμα honorat), αφού η σύγκριση αφορά σε δύο καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται ότι είναι αντικειμενική πραγματικότητα. Η παραβολική πρόταση λειτουργεί ως β΄ όρος σύγκρισης. Ως α΄ όρος σύγκρισης θεωρείται η κύρια πρόταση «(Silius Italicus) eum (sic) honorabat».
- quod Neapoli iacebat: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική πρόταση στη λέξη monumentum της κύριας πρότασης. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod και εκφέρεται με οριστική (iacebat), καθώς εκφράζει το πραγματικό γεγονός.
Μετατροπή Δευτερευουσών προτάσεων σε μετοχές
- Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
= Monumentum eius Neapoli iacens pro templo habebat.
(μετατροπή της αναφοικής πρότασης σε επιθετική / αναφορική μετοχή με υποκείμενο το monumentum)
Τροπή παράθεσης σε αναφορική πρόταση:
- Silius Italicus, poeta epicus = Silius Italicus, qui poeta epicus erat
Μετατροπή Ενεργητικής Σύνταξης σε Παθητική
- Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. à (Silius) ultimis annis vitae suae in Campania tenebatur.
- Multos in illis locis agros possidebat.à Multi in illis locis agri possitebantur a Silio (ενν.).
- Silius animum tenerum habebat. à A Silio animus tener habebatur.
- Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. à Gloria Vergili studebatur ingeniumque (ονομ.) eius fovebatur a Stilio (ενν.).
- Eum ut puer magistrum honorabat. à Is ut a puero magister a Silio (ενν.) honorabatur.
- Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. à Monumentum (ονομ.) eius, …, pro templo habebatur a Silio (ενν.).
.jpg)